به عنوان صاحب گربه شاید از این صدای گربه بترسید: اککککککککککک. صدایی که گربه شما در هنگام بالا آوردن گلوله مویی (Hairball) از خود درمی آورد.
در حالی که اکثرا بالا آوردن گلوله های مویی در گربه ها برای صاحبان آنها یک مشکل رایج محسوب می شود اما شاید متعجب شوید وقتی که بدانید که این یک مسئله طبیعی در زندگی یک گربه سالم محسوب نمی شود.
در ۵ سال اخیر دامپزشکان به بررسی بیشتر در مورد عوامل و دلایل اساسی تشکیل گلوله های مویی در گربه ها پرداخته اند. دکتر کتی لاند از شهر گربه ها، یک مرکز درمانی که تنها در زمینه بیماری های گربه ها فعالیت می کند و در راد ایلند واقع است و دکتر نیل مارینان از بیمارستان دامپزشکی الد لایم واقع در الد لایم ایالات متحده از این گروه هستند.
لاند می گوید: همیشه فکر می کردیم که تشکیل و بالا آوردن گلوله ها مویی یک روند طبیعی و تا حدی بی ضرر هستند اما به این نتیجه رسیده ایم که گربه هایی که با این گلوله ها مشکل دارند جز دسته ای هستند که دارای مشکلات روده ای هستند.
به دلیل صدایی که گربه ها در می آورند، صاحبین آنها فکر می کنند که گربه ها ممکن است دچار آلرژی یا آسم شده اند اما مشکل این گلوله ها ربطی به ریه گربه ها ندارد بلکه مشکل گلوله مویی از دستگاه گوارش گربه ها سرچشمه می گیرد. مارینان می گوید “اگر یک گلوله مویی دیدید باید بدانید که گربه شما استفراغ کرده است.”
گلوله های مویی گربه ها چه شکلی هستند؟
شاید اگر در عمرتان یکی از این گلوله ها را ببینید می فهمید که چه شکلی هستند اما برای اینکه دقیق این گلوله ها را بشناسیم می توان گفت که این گلوله ها شامل توده ای از موهای لوله شده هستند (علیرغم اسم این گلوله ها، آنها به شکل دایره نیستند) و اطراف آنها نیز پوشیده از خلط آبکی و لزج است. شکل بیضی کشیده این گلوله ها به علت رد شدن آن از مری گربه ها است. این گلوله ها می توانند از یک تا چند اینچ طول داشته باشند.
چگونه یک گلوله مویی تشکیل می شود؟
زمانی که گربه ها خودشان را لیس می زنند تا خود را تمیز کنند به صورت مدام مقداری از موهای بدن خود را می بلعند. زبان گربه ها دارای خارهایی رو به عقب هستند. زبان موهای سست را جدا و موها در دهان جمع می شود و سپس گربه آنها می بلعد و موها به داخل معده می روند.
دکتر لاند می گوید” صاحبین گربه های تر و تمیز و وسواسی می دانند که گربه ها ۳۰ درصد زمان بیداری خویش را به تمیز کردن خودشان اختصاص می دهد و گلوله های مویی به این دلیل بوجود می آیند که گربه ها خیلی به آرایش خودشان می رسند.
همچنین دامپزشکان عقیده دارند که هر گربه ای از هر نژادی (گربه های مو بلند و مو کوتاه) می تواند به گلوله مویی مبتلا شود.
چه چیزی باعث بوجود آمدن گلوله مویی می شود؟
در شرایط عادی، وسواسی بودن گربه در لیس زدن خود که باعث می شود گربه موها را ببلعد، نمی تواند خیلی مشکل ساز باشد. این موها در حالت طبیعی در سیستم گوارشی به همراه غذا حرکت کرده و همراه با مدفوع دفع می شوند. گلوله های مویی زمانی مشکل آفرین می شوند که سیستم گوارش نمی تواند به طور موثر موها را در معده و روده حرکت دهد و از طریق مدفوع دفع کند.
لوند می گوید”این مشکل اساسا یک مشکل مکانیکی است. اینکه موها نمی تواند در سیستم گوارش حرکت کند یک مشکل حرکتی است (حرکت مواد در سیستم گوارش).”
دکتر مارینان می گوید: برخی از بیماریهای قابل معالجه باعث مشکلات حرکتی در سیستم گوارش می شوند. برخی بیماری هایی که می توانند روند هضم را کند کنند شامل پرکاری تیروئید و بیماری التهابی روده هستند. دیگر مشکلات دستگاه گوارش که می توانند باعث عدم دفع گلوله های مویی شوند التهاب روده و معده، سرطان روده و مشکلات دریچه ای معده و روده می باشند.
گلوله های مو در گربه ها: روش حل مشکل
مارینان می گوید مشکل گلوله مویی که گهگاهی رخ می دهد مسئله ای جدی نیست و اگر گربه ها سریع غذا بخورند یا نسبت به غذا حساس باشند، این موها همراه با تهوع بیرون می آیند.
همچنین او معتقد است: استفراغ موردی در گربه ها دلایل متعددی می تواند داشته باشد از جمله خوردن گیاهان بیرون از خانه. اما اگر تهوع بیش از یک بار در ماه باشد احتمالا مشکلی وجود دارد.
به دلیل جدی بودن دلایل احتمالی گلوله مویی ، مارینان و لوند به صاحبین گربه ها پیشنهاد می دهند اگر گربه شروع به تولید گلوله مویی نمود گربه را نزد دامپزشک ببرند.
هر دو محقق تاکید دارند که تنها روش مشخص نمودن اینکه آیا مشکل ناشی از یک تغییر غذای ساده بوده و براحتی حل می شود یا اینکه مشکل جدی تری وجود دارد مراجعه به یک دامپزشک به صورت منظم است.
تشخیص گلوله مویی در گربه ها
به منظور بررسی و تشخیص دقیق مشکلات مرتبط با گلوله مویی، دامپزشک معمولا از برخی تست های تشخیصی که شامل آزمایش خون، اشعه ایکس، سونوگرافی از معده و روده ها و یا اندوسکوپی استفاده نماید. در اندوسکوپی، گربه را بیهوش کرده و یک لوله را برای مشاهده و نمونه برداری داخل معده و روده او می فرستند و سپس نمونه بافت را با میکروسکوپ بررسی می کنند.
معالجه و جلوگیری از بوجود آمدن گلوله مویی
دکتر لوند می گوید: معالجه گربه ها شامل شناسایی عوامل اصلی شامل بیماری التهابی روده، سرطان یا مشکلات رژیم غذایی است. برخی از نژادهای گربه ها همچون مین کن و رگ دال مستعد بیماری های دریچه ای روده هستند و این مسئله به افزایش گلوله مویی در این نژادها منجر می شود.
گلوله های مویی عادی را می توان با خمیر های ضد گلوله مویی و وازلین خوراکی حل نمود به صورتی که موها به راحتی از دستگاه گوارش دفع می شوند. مارینان می گوید وازلین با طعم شکر قهوه ای را نیز گزینه خوبی برای این کار می داند.
علاوه بر این، برخی از دامپزشکان پیشنهاد می دهند که رژیم غذایی گربه خود را نیز تغییر دهید.
کلام آخر در گلوله مویی در گربه ها
هر دو دکتر تاکید دارند که مهمترین چیزی که باید در ذهن داشت این است که بالا آوردن گلوله مویی یک روند طبیعی در گربه های سالم نیست.
اگر گربه شما گلوله مویی را استفراغ می کند، سعی نکنید بدون دانستن علت اصلی، او را درمان نمایید و گربه را برای تشخیص دقیق و معالجه صحیح پیش یک دامپزشک ببرید.
ترجمه: دکتر محمودرضا اعتضادی
منبع: PetMD